Temu to nowy chiński sprzedawca, który w ciągu ostatnich dwóch lat eksplodował na scenie e-commerce. Rynek, na którym oferowane są towary konsumpcyjne po bardzo przystępnych cenach, zwykle wysyłane bezpośrednio od producentów z Chin, wywołał kontrowersje. Chociaż nie wszyscy się z tym zgadzają, wydaje się prawdopodobne, że chińska gospodarka znajduje się w obliczu nadmiaru produkcji i próbuje przywrócić równowagę poprzez eksport nadwyżek. To wyjaśniałoby, dlaczego nagle pojawił się Temu, wypychając na rynki zagraniczne towary po mocno przecenionych cenach.
Chociaż niedroga oferta Temu może wydawać się atrakcyjna dla konsumentów, niektóre rządy są mniej entuzjastyczne – a jednym z nich jest Indonezja. Rząd ma stanowczo odmówił o przyznanie Temu licencji lub innych zezwoleń na działanie w Indonezji, i próbował zamknąć aplikację i mieć ją usunięte ze sklepów z aplikacjami ilekroć się pojawi.
Główną obawą jest to, że nie chcą, aby niedrogie chińskie towary zalewały rynek i wywieranie presji na indonezyjskich sprzedawców detalicznych i producentów, którzy mogą nie być w stanie dorównać cenom Temu. Ponieważ uważa się, że przewaga Temu wynika z braku równowagi strukturalnej w chińskiej gospodarce, Indonezja dała jasno do zrozumienia, że nie chce absorbować nadwyżki chińskiej produkcji po cenach, które mogłyby zaszkodzić lokalnej gospodarce. Dlatego blokują.
Czy to oznacza, że Temu nie ma szans na wejście na rynek indonezyjski? Nie koniecznie. Jednak aby je uzyskać, prawdopodobnie będą musiały poczynić pewne ustępstwa na rzecz lokalnych interesów gospodarczych. W zeszłym tygodniu pisałem o tym, jak stara się tego dokonać Unia Europejska dźwigni dostępu do rynku w celu wymuszenia zgodności ze standardami zrównoważonego rozwoju przy produkcji niektórych towarów. Kraje takie jak Indonezja sprzeciwiły się temu pomysłowi, ale w rzeczywistości jest to taktyka, którą Indonezja sama zastosowała.
Oczywistym przypadkiem byłby TikTok. Indonezja zablokował TikToka od sprzedaży w aplikacji w 2023 r., na czym większość pieniędzy zarabia platforma wideo (należąca do chińskiej firmy ByteDance). Od czasu wejścia na rynek indonezyjski w 2021 r. TikTok szybko się rozwinął, a blokowanie takich zakupów skutecznie wstrzymało indonezyjską działalność TikTok. Nie było też od razu jasne, jaka będzie gra końcowa.
Kilka miesięcy później ByteDance nabył pakiet kontrolny w indonezyjskiej platformie e-commerce Tokopedia. Tokopedia, która kilka lat temu połączyła się z Go-Jek, tworząc mega firmę technologiczną o nazwie GoTo, boryka się z trudnościami, a straty na platformie e-commerce obniżyły zarobki GoTo. Innymi słowy, naprawdę pomogłoby GoTo, gdyby w tym konkretnym momencie pojawiła się zagraniczna firma z istniejącą i efektywną siecią sprzedaży i dystrybucji i kupiła Tokopedię.
Dlatego też było całkiem wygodne, że TikTok, wkrótce po zakończeniu sprzedaży w aplikacji, pojawił się właśnie w tym czasie i odebrał telefon. Czy możemy definitywnie powiedzieć, że było to częścią wielkiej strategii wykorzystania dostępu do rynku do osiągnięcia korzystnych celów gospodarczych? Nie. Ale tak się właśnie stało.
To też nie był pierwszy raz. Przez wiele lat Netflix był blokowany w sieciach państwowego Telkomu. Telkom i jego spółka zależna Telkomsel to zdecydowanie najwięksi dostawcy bezprzewodowego i szerokopasmowego Internetu w Indonezji, co oznaczało, że Netflix miał ograniczone możliwości penetracji rynku indonezyjskiego.
Zakaz został zniesiony w 2020 r., a kiedy to nastąpiło, Netflix zaczął udostępniać wiele indonezyjskich treści i zawierać duże umowy rozwojowe z indonezyjskimi producentami. Nie ma tu rozstrzygających dowodów, ale wygląda na to, że Indonezja po raz kolejny wykorzystała dostęp do rynku, aby zabezpieczyć warunki Netflix, które były korzystne dla lokalnej gospodarki.
Rząd Indonezji nie chce absorbować nadwyżki produkcji w Chinach ani być rynkiem zbytu dla chińskich towarów po znacznie przecenionych cenach, co postawiłoby lokalnych producentów i sprzedawców detalicznych w niekorzystnej sytuacji. Blokuje zatem Temu działanie na rynku indonezyjskim i na tym może się zakończyć cała historia. Jeśli jednak Temu wystarczająco bardzo chce dostępu, nie zdziwiłbym się, gdyby uzyskali go po pewnych ustępstwach i na warunkach korzystniejszych dla interesów Indonezji.
