Waszyngton:
Wieczorem w Boże Narodzenie 1991 r. nad Kremlem w Moskwie po raz ostatni opuszczono kultową flagę sierpowo-młotową ówczesnego Związku Radzieckiego. ZSRR rozpadł się na Rosję i czternaście niepodległych państw – Armenię, Azerbejdżan, Białoruś, Estonię, Gruzję, Kazachstan, Kirgistan, Łotwę, Litwę, Mołdawię, Tadżykistan, Turkmenistan, Ukrainę i Uzbekistan. Michaił Gorbaczow rezygnuje z funkcji prezydenta Związku Radzieckiego, pozostawiając Borysa Jelcyna jako prezydenta Rosji. Większość osób urodzonych w latach 80. i wcześniej pamięta ten doniosły dzień – rozpad komunistycznego supermocarstwa.
Ale dokładnie 130 lat wcześniej, w 1861 r., inne supermocarstwo – „najstarsza demokracja świata” – Stany Zjednoczone – wówczas federacja zaledwie 34 stanów, a nie 50 jak obecnie – rozpadło się na dwa kraje – Stany Zjednoczone i Skonfederowanych Stanów Ameryki, zmniejszając wielkość Stanów Zjednoczonych do mniej niż jednej czwartej tego, co znamy dzisiaj. Trwało to przez około pięć lat, podczas których między obydwoma krajami toczyła się totalna wojna. Wojna ta stała się znana jako wojna secesyjna.
Chociaż CSA ogłosiła się niepodległym narodem z własnym prezydentem, flagą, stolicą i utworzyła własny rząd i administrację, Stany Zjednoczone nigdy nie uznały jej za odrębne państwo. I choć w tamtej epoce nie zyskała ona światowego uznania, wiele krajów rozpoczęło z nią handel. Firmy brytyjskie i francuskie sprzedawały także statki i surowce Konfederacji, która ogłosiła się niepodległą republiką.
Zaledwie dziesięć lat wcześniej, w 1846 r., Unia Europejska przystąpiła do wojny z Meksykiem, znanej jako wojna meksykańsko-amerykańska. W tamtym czasie stany Kalifornia, Nevada, Utah, Nowy Meksyk, Arizona, Teksas, Kolorado, Wyoming, Oklahoma i Kansas były częścią Meksyku – niektóre częściowo, inne całkowicie. Pod koniec wojny, która trwała ponad dwa lata, Meksyk poniósł druzgocącą klęskę, w wyniku której przekazał wszystkie te państwa Stanom Zjednoczonym w drodze deklaracji porażki, znanej jako Traktat z Guadalupe Hidalgo, podpisany w 1848 roku. 55 procent swojego całkowitego terytorium ze Stanów Zjednoczonych w zamian za 15 milionów dolarów.
Ale Unia Amerykańska rozpadła się w 1861 roku. 11 południowych stanów odłączyło się i połączyło, tworząc Konfederacyjne Stany Ameryki. Nowe państwo miało własnego prezydenta – Jeffersona Davisa, który sprawował tę funkcję od 1861 do 1865 roku. Pochodził z Missisipi. 11 stanów, które ogłosiły secesję od Unii Europejskiej, to Karolina Południowa, Mississippi, Floryda, Alabama, Georgia, Luizjana, Teksas, Wirginia, Arkansas, Tennessee i Karolina Północna. Całkowicie oddzielił się od Ameryki i utworzył własny rząd.
Jefferson Davis – pierwszy i jedyny prezydent Skonfederowanych Stanów Ameryki. (Zdjęcie: Senate.gov)
Choć od wielu lat narastała gorycz między stanami Północy i Południa, główną przyczyną upadku Stanów Zjednoczonych była polityka wobec niewolnictwa. Były też różne poglądy na temat interpretacji Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Do podziału przyczyniły się także czynniki ekonomiczne, polityczne i społeczne.
Początkowo sześć z jedenastu stanów odłączyło się. Przywódcy i zainteresowane strony z Karoliny Południowej, Mississippi, Florydy, Alabamy, Gruzji i Luizjany spotkali się w Montgomery w stanie Alabama w lutym 1861 roku, aby ogłosić niepodległość od Unii Amerykańskiej, oficjalnie nazywając siebie Skonfederowanymi Stanami Ameryki (CSA) nowym krajem , Richmond w Wirginii, zostało ogłoszone jego stolicą. Teksas odłączył się i dołączył do nich miesiąc później. Arkansas, Karolina Północna, Tennessee i Wirginia dołączyły do CSA, gdy wybuchła wojna domowa.
Podczas gdy Stany Zjednoczone toczyły wojnę pod flagą Gwiazd i Pasków, znaną również jako Sztandar Z Gwiazdami, która w tamtym czasie miała tylko 34 gwiazdy reprezentujące 34 stany, Konfederacyjne Stany Ameryki używały własnych flag jest znany jako Gwiazdy i Bary lub Krzyż Południa.
Flagi USA (po lewej u góry) i CSA (po lewej na dole) oraz flaga Konfederacji (po prawej). (Źródło zdjęcia: iStock)
Secesja była odpowiedzią na zwycięstwo wyborcze kandydata Republikanów Abrahama Lincolna, który zdecydowanie sprzeciwiał się niewolnictwu i obiecał jego zniesienie, podczas gdy te 11 stanów Konfederacji chciało kontynuować praktykę niewolnictwa.
Abraham Lincoln – 16. prezydent Stanów Zjednoczonych ,Źródło zdjęcia: whitehouse.gov)
Pod koniec wojny domowej Stany Zjednoczone pokonały Stany Konfederacji i przejęły kontrolę nad utraconymi 11 stanami, a wraz ze zwycięstwem stanów meksykańskich w wojnie dziesięć lat wcześniej Stany Zjednoczone stały się narodem składającym się z 48 stanów z dodatkiem z Alaski. Zakupiony od Rosji, a Hawaje znacznie później stały się dwoma ostatnimi stanami, które dołączyły do Stanów Zjednoczonych. I chociaż o Skonfederowanych Stanach Ameryki wspomina się obecnie jedynie w podręcznikach historii i dokumentach archiwalnych, ich flaga – flaga Konfederacji – która reprezentuje niewolnictwo i białą supremację – wielokrotnie pojawiała się na powierzchni.
