Zełenski składa wizytę w Polsce w związku z osiągnięciem przez obie strony porozumienia w sprawie ewakuacji polskich ofiar ludobójstwa podczas II wojny światowej

WARSZAWA: Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski złożył w środę wizytę w Polsce, po tym jak oba kraje osiągnęły porozumienie w sprawie długotrwałego źródła napięć: sposobu traktowania polskich ofiar masakry w czasie II wojny światowej przez ukraińskich nacjonalistów. Biuro polskiego premiera Donalda Tuska poinformowało, że powita Zełenskiego późnym rankiem, a wkrótce po południu czasu lokalnego (11:00 GMT) obaj odbędą wspólną konferencję prasową.
Wizyta następuje zaledwie kilka dni po ogłoszeniu przez Tuska postępów w kierunku wznowienia wykopalisk, co od lat nadwyręża stosunki. Polska sprawuje obecnie rotacyjną prezydencję w Unii Europejskiej – 27-osobowym bloku, do którego Ukraina pragnie dołączyć.
„W końcu przełom. Zapadła decyzja w sprawie pierwszego cmentarza polskich ofiar UPA” – napisał w piątek na Twitterze Tusk, odnosząc się do Ukraińskiej Powstańczej Armii. „Dziękuję Ministrom Kultury Polski i Ukrainy za dobrą współpracę. Z niecierpliwością czekamy na dalsze decyzje.”
Organizacja pozarządowa Fundacja Wolność i Demokracja poinformowała w poniedziałek, że w kwietniu rozpocznie ewakuację ofiar na Ukrainie.
Chociaż Polska jest jednym z najbardziej zagorzałych zwolenników Ukrainy od czasu rosyjskiej inwazji na pełną skalę prawie trzy lata temu, kwestia polskich ofiar leżących w masowych grobach na ukraińskiej ziemi osiemdziesiąt lat po ich zamordowaniu wywołała gorycz wśród wielu Polaków. Gotowe.
Wywarło także presję na Tuska, który chce pokazać postęp w sprawie, która dla wielu w Polsce jest nadal ważna. Jest to szczególnie istotne, gdyż kandydat jego partii w majowych wyborach prezydenckich stanie przed trudnym wyzwaniem ze strony kandydata opozycji nacjonalistycznej.
Sprawa dotyczy lat 1943-44, kiedy w Europie trwała wojna. Ukraińscy nacjonaliści dokonali masakry około 100 000 Polaków na Wołyniu i innych obszarach wschodniej Polski znajdujących się wówczas pod okupacją hitlerowską niemiecką, a które obecnie stanowią część Ukrainy.
Całe wsie zostały spalone, a ich mieszkańcy zabici przez nacjonalistów i ich zwolenników, którzy dążyli do utworzenia niepodległego państwa ukraińskiego. Polska uważa te wydarzenia za ludobójstwo i zwraca się do Ukrainy o zezwolenie na ekshumacje ofiar, aby zapewnić im godny pochówek.
Szacuje się, że w odwecie zginęło około 15 000 Ukraińców.
Sprawa jest drażliwa dla Ukrainy, ponieważ niektórzy ukraińscy nacjonaliści II wojny światowej są uważani za bohaterów narodowych ze względu na ich walkę o ukraińską państwowość.
W związku z dążeniem obu stron do rozwiązania tej kwestii, w maju 2023 r. Marszałek ukraińskiego parlamentu skierował do polskiego parlamentu słowa pojednawcze.
„Życie ludzkie ma taką samą wartość bez względu na narodowość, rasę, płeć czy religię” – powiedział wówczas polskim legislatorom Rusłan Stefanczuk. „Z tą świadomością będziemy z Wami, drodzy polscy przyjaciele, współpracować i przyjmiemy prawdę, niezależnie od tego, jak bezkompromisowa będzie”.